प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको राजीनामा समस्या समाधान (पार्टीभित्रको अन्तरविरोध) को उत्तम विकल्प होइन । चुनाव अगाडि हामीले सार्वजनिक गरेको प्रतिबद्धता, त्यस आधारमा हामीले मागेको मत र हामीले प्राप्त गरेको जनमतका आधारमा राजीनामाको विषयलाई पहिलो बनाएर बहस गर्नु पनि बेठीक ...

अमेरिकाका जन्मसिद्ध नागरिक एडवर्ड स्नोडेन २३ जुन २०१३ का दिन मस्को विमानस्थलको पारवहनकक्षमा बसिरहेको बेला उनको नागरिकता र राहदानी दुबै अमेरिकी सरकारले खारेज गरिदिएको थियो।  सो दिनदेखि उनी रूसमा शरणार्थीको रुपमा बसिरहेका छन्। अमेरिकी सरकारको यो निर्णय मानवअ...

विगत छ महिनादेखि मानव समाजलाई चुनौती दिने अर्थात् कोरोना भाइरसका कारण सिङ्गो विश्व अस्तव्यस्त अवस्थामा पुगेको छ । विश्वका झण्डै पाँच लाख मान्छेको मृत्युको कारण बनेको यस रोगबाट लगभग एक करोड  मान्छे सङ्क्रमित भइसकेका छन् । बाँकी सबै मान्छे सङ्क्रमणको त्रासदीमा जीवन ...

राष्ट्र, राष्ट्रियता र राष्ट्रिय स्वाभिमानका बारेमा भाषण पहाडी मूलका नेताहरूको मुखबाट बारम्बार सुनिँदै आएको छ, तर गत जेठ ३१ गते प्रतिनिधि सभाको दृश्य योभन्दा फरक थियो। संसद्‍मा पटक-पटक हिन्दीमा भाषण गर्दै आएका जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) का नेताद्वय उपेन्द्र यादव र ...

एमसीसी सम्झौता यतिखेर नेपालीे राजनीतिमा हट केक बनेको छ । यही असार ९ गते माइतीघर मण्डलामा रौनक थियो । ठूलो स्वरमा एमसीसी सम्झौता खारेज गर् भन्ने नारा घन्किरहेका थिए । ठूलो सङ्ख्यामा परिचालित सशस्त्र र जनपथ प्रहरीले यी कार्यक्रमको शोभा बढाइरहेका थिए । उनीहरु वक्ताहरुको...

म तर्सेर बिउँझिएँ  । तन्द्रामा मलाई रमरम चेत भयो— कानमा केही गुनगुन–गुनगुन गरिरहेछ । सम्झेर ल्याउँदा यो परिचित झिँगो होइन । चिनिएको लामखुट्टे पनि होइन यो । आखिर यो हो के त ? आवाज बिरानो छ, कहिल्यै कतै नसुनेको जस्तो । सपना हो कि विपना हो यो ? म...

छिमेकी मित्रराष्ट्रहरू भारत तथा चीनबीच भएको लद्दाख लफडाले दक्षिण एसिया तरङ्गित भएको छ । सघन गोलावारी, छेप्यास्त्र, अणुबम, परमाणविक हतियार, यान्त्रिक युद्घ जस्ता सैन्य कौशलताका उच्चतम प्रविधिलाई थाँती राखी लडाइँको पौराणिक अभ्यासले सबैलाई अचम्मित तुल्याएको छ  । मुठ...

उनी कसका थिए ? रुपचन्द्र वास्तविक कम्युनिष्ट थिए । तर उनलाई कम्युनिष्टहरुले कहिल्यै आफ्नो ठानेन । बरु उनको लासमाथि रातो झण्डा बोकेर भ्रमको खेती गर्न आनन्द मान्यो । कांग्रेस हुने उनको चरित्र थिएन । पञ्चायती व्यवस्थामा दुईपटक राष्ट्रिय पञ्चायतको सदस्य भए । तर पञ्चहरुको मण्डलेतन्त्...

नेपालको राष्ट्रियताको नाममा सवारी कस्नेहरूले बुझ्नुपर्ने तथ्य के हो भने ‘नेपाल’ भन्ने शब्द कुनै समूह वा जातिको अर्थ दिँदैन । यसले नेपालको विविधतापूर्ण समाजको प्रतिनिधित्व गर्छ । त्यसैले ‘नेपालको राष्ट्रियता’ भनेको यहाँका सबै ‘राष्ट्र’...

सांस्कृतिक रूपान्तरणको दृष्टिबाट हेर्दा अहिलेका राजनेता पनि देखियो । कथित दार्शनिक पनि देखियो । पढियो सुनियो । तर राजनेता, दार्शनिक अनि चुनावी अभ्याससहित विलक्षण प्रतिभा भएको व्यक्ति रुदाने (रूपचन्द्र दामन, नेपाल) सँग सङ्गत र सहकार्य  यो जीवनको गौरव गर्ने मुख्य कु...

अङ्गीकृत बनाउने कि नबनाउने भन्ने एउटा स्वतन्त्र र सार्वभौम राष्ट्रको स्वविवेकको कुरो हो । राष्ट्रले अङ्गीकृत नबनाउन पनि सक्छ, बनाउनै पर्दछ भन्ने कुनै बाध्यता छैन र हुँदैन पनि । तर नेपालको सन्दर्भमा संविधानले अङ्गीकृतको व्यवस्था गरेको छ, त्यसकारण सङ्घीय व्यवस्थापिका अङ्गीकृतसम्बन्...

आज विश्वव्यापी रूपमा फैलिएको कोभिड–१९ अर्थात् कोरोना भाइरसको कारण विश्व नै अक्रान्त भएको छ । यस्तो महामारी एवं सङ्कट विश्वबाट नै कहिले समाप्त हुन्छ भन्न सक्ने अवस्था छैन । नेपालमा पनि करिब ३ महिनाको लामो लकडाउनपश्चात यसलाई खुकुलो पारिएको छ । जनजीवन अस्तव्यस्त र आर्थ...

यस पटकको संसदको अभिवेशनको कार्यसूचीका तीनवटा विषय रहेको बताइएको छ । पहिलो नेपालको नक्शा प्रकरण, दोस्रो आर्थिक वर्ष ०७७–७८ को बजेट र तेस्रो मिलेनियम च्यालेन्ज कम्प्याक्ट । प्रथम र दोस्रो विषयमा संसदले निर्णय गरिसकेको छ । यही जेठ ३१ गते नेपालको नक्शालाई अद्यावधि गर्...

कागले सधैँ आफ्नो भाषा बोल्छ, र त ऊ सधैँ स्वतन्त्र भएर आकाशमा उड्छ । तर एउटा सुगाले अरुको नक्कल गरेर गुलामी गर्न खोज्छ, त्यसैले त ऊ सधैँ पिन्जडामा कैद रहन्छ ! — टवीटे लता नेउपाने यो ट्वीटमा ट्वीटे लताको ट्वीटरको निशाना कोही छ कि यो केवल एउटा ब्ल्याङ्क फायर हो म...

  झण्डै साठी वर्षदेखि भारतद्वारा अतिक्रमित भूमि कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा समेटेर तयार गरिएको नेपालको नक्सा संसदद्वारा सर्वसम्मत रूपमा पारित भएको छ । संविधानको अनुसूची तीनमा रहेको निसान छापमा अङ्कित नेपालको नक्सा संशोधन गर्न दर्ता भएको संविधान संशोधन विध...

 निजामती सेवा सार्वजनिक प्रशासन हाक्ने स्थायी संयन्त्र हो । देशका विकास नीति तथा योजनाको प्रभावकारिता तथा दैनिक प्रशासन एवं शान्ति, सुरक्षा र अमनचयन प्रत्याभूतिको प्रमुख निर्धारक पनि हो निजामती सेवा । नेपालमा पनि विभिन्न प्रकृतिका सेवा प्रवाहका लागि सेवाको विशिष्टी...

कोरोना महाव्याधिविरुद्ध नेपाल लगायत विश्व नै संघर्षरत रहेका बेला अचानक भारतले कालापानी र लिम्पियाधुरास्थित नेपाली भूभागमा एकतर्फी रुपमा बनाएको सडकको  उद्घाटन गरेपछि दुई देशबीच विवाद उत्पन्न भएको छ । भारतको लामो समयदेखिको थिचोमिचोबाट घायल भैसकेका नेपालीहरुला...

नेपाल यस्तो देश हो जहाँ बलात्कारजस्ता अपराधमा पनि वर्ण र जातले भूमिका खेल्छन् । कुनै व्यक्ति बलात्कृत हुन्छ भने पनि उसको गरिबी, उसको तल्लो तहको वर्ण र जातले न्याय–अन्यायलाई प्रभावित पारिरहेको हुन्छ । रुपन्देहीको देवदह नगरपालिका–११, बडकीगुम्बीकी दलित किशोरी ब...

बजेट संशोधन गर्न हुँदैन, बजेट संशोधन भएमा सरकारले राजीनामा दिनुपर्छ भन्ने नेपालका पुरातनवादी संसदीय खेमाका मान्छेले भनिरहेको सुनिन्छ । यो अवधारणा पुरानो भइसक्यो । बेलायतले पनि बजेट संशोधन भएमा वा परिमार्जन भएमा सरकारले राजीनामा गर्न पर्दैन भन्ने मान्यता विका...

      जीवनमा सजिलो     हावमा कावा खानु हो     म किमार्थ खान्नँ     धरती टेकेर मातृभूमिको सेवा गर्नु छ ।     जीवनमा सजिलो     लडखडाउँदै हरेस खानु हो &nb...

कोरोनाभाइरसका कारण सिङ्गो विश्व आक्रान्त भइरहेको छ । सुरुमा सामान्य रहेको नेपालको अवस्था दिनप्रतिदिन जटिल र भयावह बन्दै गइरहेको छ ।  सावधानीका निम्ति अपनाइएको लकडाउनको सतहत्तरौँ दिनसम्म आइपुग्दा नेपालमा तेह्र जनाको ज्यान गइसकेको छ भने चौतीस सयभन्दा बढी मान्छ...

कोरोनाको महामारीले मरिन्छ कि भनेर जनता आतंकित र त्रसित छन् । महामारीमा सबै चिजको अभाव हुन्छ । त्यसैले अव्यवस्थित व्यवस्थापनले सरकारले जति गरेपनि वालुवामा पानी खन्याएको जस्तै हुन्छ । यसै समयमा विभिन्न समुहरुका कारण महामारी झनै ठूलो बन्न पुग्यो । महामारीसँग लड्न सक्ने अन...

आजभन्दा ठीक ५७ वर्ष पहिले नेपाली समाजमा विद्यमान जातीय छुवाछूत र विभेदलाई कानुनी रूपमा दण्डनीय करार गरेको थियो । तत्कालीन पञ्चायती व्यवस्थाद्वारा संशोधित मुलुकी ऐन २०२० (१०) क ले कसैले कसैलाई जातजाति, धर्म, वर्ण, वर्ग वा कामको आधारमा छुवाछूतको भेदभावपूर्ण व्यवहार वा...

  तथ्य नं १. जातव्यवस्था र छुवाछूत जोडिएको सामूहिक सांघातिक हमलाबाट गरिएको ६ जनाको जघन्य हत्याको विषय मिडियामा आएको जस्तो नभई फरक खालको देखिएको भन्ने अभिव्यक्ति महान्याधिवक्ता अग्नी खरेलले संसदको कानून न्याय तथा मानव अधिकार समितिमा दिएका थिए । तथ्य नं २ः ...

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को सङ्क्रमण विश्वव्यापी रूपमा अप्रत्याशित रूपले फैलिँदै गर्दा नेपाल पनि यसको प्रभाव तीव्र रूपमा देखापर्न थालेको छ । नेपालमा अहिले आएर दिन प्रतिदिन सङ्क्रमणको दर बढ्दै गएको छ । पछिल्लो समयमा भाइरस सङ्क्रमणको दर दैनिक रूपमा दुई सयको हाराहारी...