राजनीतिमा सम्भावना र अवसरको खोजी जुन धरातलबाट गरे पनि त्यसको मूल उद्देश्य सुशासन हो । विश्व राजनीतिको अभ्यासमा निकै सर्वाधिक र उत्कृष्ट राज्य व्यवस्था लोकतन्त्र हो । एउटा स्वस्थकर मुलुक निर्माणको प्रक्रियामा कल्याणकारी राज्य व्यवस्था र राजनीतिक चक्रले खिचेको मूल बक्र नै समाज व...

जनताको बलिदान, त्याग र संघर्षबाट प्राप्त उपलब्धिमा पटक पटक आक्रमण हुँदा मुलुकको भविष्य कतै अँध्यारो सुरुङतिर त जाँदैन भन्नेतर्फ गम्भीर आशंका पैदा हुँदै गएको छ । यसले जनताको त्याग र बलिदानको उपहास त भएकै छ, जनता एकपछि अर्को आन्दोलनमा होमिने,  अधिकार स्थापित गर्ने ...

    नेताहरु बोल्छन्, पत्रकारहरुले सुन्छन् । नेताहरुले सुनाउँछन्, पत्रकारहरुले सुनिदिन्छन् । नेताले बोलेका र सुनाएका कुराबाट मुलुकको राष्ट्रिय राजनीतिका गतिविधिहरु, त्यसका दशा र दिशाहरुबारे जानकारीहरु प्राप्त हुने गर्छन् । नेताले बोलेका, सुनाएका कुराहरु...

  'महाजनो येन गतः सः पन्थाः' अर्थात नायक, नेतृत्वकर्ता, बुद्धिमान, धनी, श्रेष्ठले अवलम्बन गरेको मार्ग अन्य व्यक्तिले पछ्याउँछन्। लोकोक्तिमा वर्णित 'महाजन'को अर्थ साँघुरो बुझाईले मात्र समग्ररूपेण व्याख्या गर्नु किमार्थ पनि व्यावहारिक हुन सक्दैन। देशकाल, ...

१९ जनवरी १९९० का दिन पृथ्वीबाट यस शताब्दीका महान् अध्यात्मिक विभूति, क्रान्तिद्रष्टा ओशो रजनीश बिदा हुनुभयो । विश्वका महान् दार्शनिक विचारक तथा अनेक विद्वानहरूले ओशो रजनीशलाई ‘मेकर अफ द सेन्चुरी’ व्यक्तित्वका रुपमा सकारेका छन् । ओशोलाई आध्यात्मिक जगतका प्रखर, क्...

  देश यतिबेला नियोजित सङ्कटको दुष्चक्रमा छ । यसका बहुआयामिक सम्भावनाहरु देखिन्छन् । नेपालको इतिहासमा गणतन्त्रको स्थापनापश्चात् कार्यकारीद्वारा गरिएको विधिको नग्न उपहास सायद यो पहिलो हो । एउटा जननिर्वाचित सरकारको प्रमुख अर्थात् प्रधानमन्त्रीले यस्तो काम गर्नु त परको क...

म यहाँहरु समक्ष केही समसामयिक सन्दर्भका कुरा राख्न चाहन्छु । मलाई हिजो जनआन्दोलनको बेलाको याद आउँछ । यतिबेला सम्झना आउँछ– जनआन्दोलनको बेलामा आन्दोलनमा उत्रनका लागि, आन्दोलनमा सहभागी हुनका लागि आग्रह गर्दा जनताले, दिदीबहिनी, दाजुभाइले सोध्ने गर्नुहुन्थ्यो, ‘...

प्रतिनिधि सभा विघटनपछि उत्पन्न अन्योलको भुमरीमा अहिले मुलुकको राजनीति फसेको छ । बाहिर सतहमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले राजनीतिक स्थिरता, सुशासन र समृृद्धिको जनआकाङ्क्षा विपरीत अप्रत्याशित रूपमा प्रतिनिधि सभा विघटन गरेको देखिए पनि सारमा नेकपाभित्रको चरम बेमेल, गुटब...

सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको प्राप्तिपछि ठूलो आशा र भरोसा बोकेका जनता अहिले निरास छन् । यसको प्रमुख जड हो– राजनीतिक खिचलो र अस्थिर राजनीति । विकासको कचहरी गाउँगाउँमा हुनुपर्ने यो बेलामा अहिले सत्ता र पदका लागि  शक्ति प्रदर्शनका लागि सत्तारुढ नेकपाकै घरझगड...

स्वामी विवेकानन्द विगत शताब्दीका एक महान सन्त, तेजस्वी ऋषि र आफ्नो गुरु प्रति पूर्ण समर्पित व्यक्तित्व हुनुहुन्थ्यो । उहाँको बारेमा हिन्दु जगतमा नाम नसुन्ने व्यक्ति शायदै होला । स्वामी विवेकानन्दले हिन्दुहरूको गुमेको प्रतिष्ठा र गौरव फर्काउनु भयो । भारत इस्लामी र अंग्रेज शासकहर...

आयुर्वेदमा विजय भनेर चिनिने र औषधिको रूपमा प्रयोग हुने गाँजाको खेती गर्न, ओसार पसार गर्न, प्रयोग गर्न नेपालमा प्रतिबन्ध छ  । हाम्रो शरीरमा भएका धेरै तत्त्व यसमा पाइने र ४०० भन्दा बढी रोगको औषधि बनाउन यो प्रयोमा आउँछ । नेपालमा पनि प्रतिबन्धित रहेको गाँजा खेतीलाई ...

      काठमाडौं । विश्वको सबैभन्दा लोकप्रिय शासनपद्धति वा विश्वका धेरैजसो मुलुकमा अपनाइएको शासनपद्धति हो गणतन्त्र । तर जतिसूकै उत्कृष्ट शासन व्यवस्था भए पनि त्यसलाई सञ्चालन गर्ने तहमा रहेको नेतृत्वले त्यसअनुसारको चरित्र र आचरण देखाउन सकेन भने त्यस्त...

    मेरा एकजना मित्रको हालसालै कमलराज रेग्मीसँग भेट भएको रहेछ । उनले मलाई रेग्मीसित भएको कुराकानीको प्रसंग सुनाएका थिए । जसलाई म तल दिंदैछु । नेपालको वामपन्थी कम्युनिष्ट आन्दोलनमा पाल्पाको किसान आन्दोलनले अत्यन्तै ठूलो महत्त्व राख्दछ । त्यो किसान आन्...

    विभिन्न सामाजिक संजालमा असामाजिक तत्व झैँ दिन रात सक्रिय हुँदै विपरीत लिंगीलाई सन्देश पठाउन तत्पर रहेका भद्रजनको कल्याण निम्मित्त कलियुगी अनुष्ठानको आरम्भ गर्न गइरहेको छु। यस रहस्यमय तथा  परम कल्याणकारी धार्मिक कार्यमा संलग्न हुन चाहने सबै पुरु...

    क्युबामा क्रान्ति सम्पन्न भएको ६२ वर्ष पुग्दैछ । यी ६ दशकमा यो देशले उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ । अमेरिका जस्तो महाशक्ति राष्ट्रको आँखाको कसिङ्गर बनेर ६० वर्ष टिक्नु पनि आफैँमा चानचुने उपलब्धि होइन । अझ अमेरिकाको फ्लोरिडा राज्यबाट केवल ९० माइल मात्र टाढा...

पार्टी पुनर्गठनबाट नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले विचार निर्माणको क्षेत्रमा आधारभूत सफलता हासिल गरिएको छ । विचार निर्माणतर्फ मुख्यतः नेपाल पढ्ने सिद्धान्तमा मार्क्सवादको विकास र नेतृत्वको क्रान्तिकारी रूपान्तरणका लागि त्यागको दर्शन नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनमा विशेष सफलता हुन् । राज...

सारै चिन्तामा परिएको छ । जीवनभर गरेको राजनीति सेवालाई जीवनको अन्तिम क्षणमा जहाँबाट आएको त्यहीँ पुगिने भयो कि भनेर भन्दै थिए एक इमानदार कम्युनिस्ट नेता  । तर राजाकै झल्को दिनेगरी काम गर्नेको फेलामा चाहिँ परियो । राजतन्त्रमा नै रमाइरहेकाको, वर्तमान परिवर्तन आवश्य...

    सही विचार कहाँबाट आउँछ ? के ती माथि आकाशबाट वर्षन्छन् ? अहँ, त्यसो हुँदैन । के ती दिमागमा जन्मजात रुपमा जमेर बसेका हुन्छन् ? अहँ, त्यसो पनि होइन । ती हाम्रा सामाजिक अभ्यासबाट पैदा हुन्छन्, मात्र त्यसबाट । ती हाम्रा तीन प्रकारका सामाजिक अभ्यासबाट पैद...

  यो सङ्क्षिप्त टिप्पणीमूलक आलेखको आरम्भ दोस्रो विश्वयुद्ध ताकाका बेलायतका चर्चित प्रधानमन्त्री विल्सन चर्चिलको कूटनीतिसम्बन्धी एउटा मजाको टिप्पणीबाट गर्न चाहन्छु । उनले एक ठाउँमा भनेका छन्, “कूटनीतिको काम आफ्ना विरोधीलाई कलात्मक तरिकाले यस प्रकार नर्क पठाउनु हो...

    माओले भन्नुभएको थियो– पार्टीमा विश्वास गर, जनतामा विश्वास गर । ज–जसले पार्टीमा विश्वास गरेका छन्, ज–जसले जनतामा विश्वास गरिरहेका छन्; तिनीहरूप्रति जनताको आशातीत नजर अझै बाँकी नै छ तर, ज–जसले पार्टीमा विश्वास गर्न छोडेका छ...

  प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले संसद् विघटन गरेका छन् । उनले चालेको राष्ट्रघाती कदमविरुद्ध काँग्रेस, जसपा लगायतका राजनीतिक दल, वर्ग, क्षेत्र र समुदाय हिजोदेखि नै विरोधमा उर्लिएका छन् । कतिसम्म भने उनकै पार्टी र नेताकार्यकर्ता सडकमा कालो पट्टी बाँधेर नारा लाउँदै छ...

आफ्नै पार्टीभित्रबाट उठेको विरोधको तीव्र लहरमा परेर किनारा लाग्न हात-खुट्टा फ्याँकिरहेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले वर्तमान संविधानले दिँदै नदिएको अधिकार प्रयोग गरेर प्रतिनिधिसभा विघटन गरी आगामी वैशाख महिनामा प्रतिनिधि-सभाको चुनाव गराउँने घोषणा गराएका छन् ।  ...

      संसदमा झन्डै दुइतिहाइ बहुमत प्राप्त दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री केपी ओलीले हुँदै नभएको 'अधिकार' प्रयोग गरेर संसद विघटन गराएर संविधानको धज्जी उडाएका छन् l प्रधानमन्त्री ओलीको अहंकारी र बहुलठ्ठ...

कृष्णप्रसाद कोइराला नेपालका समाजसुधारक तथा राजनीतिज्ञ थिए । उनका ३ छोराहरू मातृकाप्रसाद कोइराला, विश्वेश्वर प्रसाद कोइराला र गिरिजाप्रसाद कोइराला विभिन्न कालखण्डमा प्रधानमन्त्री बने ।  कृष्णप्रसादका ३ छोरामध्ये कान्छा थिए, गिरिजाप्रसाद  । उनै गिरिजाप्रसादका मि...

  वर्तमान सरकारको नेतृत्व एकपछि अर्को अलोतान्त्रिक र प्रतिगमनकारी यात्राको लतमा परेको  देखिन्छ । निरङ्कुशता र एकाधिकारका विरुद्ध सङ्घर्ष गर्दै आएका नेपालीहरुको साझा सङ्कल्पका रूपमा प्राप्त वर्तमान संविधान र संविधानले आत्मासात गरेको समाजवाद उन्मुख आर्थिक समृद्धि...